Silika, Portakal Yağı, Kanola Yağı gibi ürünlerin lastik üretimindeki yeri
Silika, kanola yağı, portakal yağı; lastik sektöründe çalışanların, araçları için lastik araştıranların ya da sadece otomotiv sektörüne ilgi duyduklarından bu konudaki yayınları takip edenlerin çokça karşılaştığı terimlerdir.
Yaz lastiği, kış lastiği, 4 mevsim lastik tanıtımlarıyla ilgili yayınlarda; tanıtıcı yazı ya da görsellerin içeriklerinde, çoğumuzun ne işe yaradığını bilmediğimiz bu maddelerin isimleri geçer.
Silika, Portakal yağı ve kanalo yağının lastik üretimindeki yerleri nedir? Bize faydaları nelerdir?
Silika ile başlayalım;
Silika
Lastik modellerinin tanıtımlarına baktığımızda silika bileşimi, yeni silika bileşimi, daha fazla silika içeriği ve bunun gibi ifadelere rastlarız. Hemen peşinden silikalı yapısıyla arttırılmış ıslak zemin performansı, buzlu zeminde daha iyi tutuş, yakıt tasarrufu gibi cümleler gelir.
Silika yani Silikon Dioksit, kum ve kayaların ana bileşimidir. Dolayısı ile doğada bolca bulunur. Lastik üreticileri Silika maddesini lastiğin ıslak zemin performansını arttırmak ve soğuk havalarda esnekliğini korumasını sağlamak için kullanırlar. Silika çabuk aşınan bir madde olduğundan üreticiler bunu karbon karası ile karıştırarak kullanırlar. Bu şekilde daha uzun ömür ve ıslak zemin performansı elde edilir.
Otomobil lastiklerinin desen kısmının bileşiminden beklenen en önemli 3 unsur; çekiş (tutuş), aşınma ve yuvarlanma direncidir. Bu üç unsurun iyileştirilmesine katkı sağlayabilecek her madde üreticiler için çok önemlidir.
Aslında silika kauçuk bileşiminde dolgu maddesi olarak karbon karası kadar eski bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak saf haliyle lastik içeriğine ekstra bir iyileştirici etkisi yoktu. Silan benzeri kimyasal bağlama maddelerinin devreye girmesiyle bu durum değişmiş ve silika kauçuk yapısındaki elastomerlerle birleşerek lastik kalitesine iyi yönde faydalar getirmeye başladı.
Bu faydalardan ilki “tutuş”, lastiğin en önemli görevlerinden biri yol tutuşudur. Lastik deseni yol yüzeyinde hareket ederken ciddi darbelere, burulmalara ve ısıya maruz kalır. Bu sebeple lastik deseni bu enerjileri emebilme, ısıyı dağıtmak ve tüm bu darbelerden zararsız çıkabilmek için özel bir yapıya sahip olmak zorundadır. Silika bu konuda lastiğe büyük değer katar.
Lastiğin dönme direnci yakıt tasarrufunda ve lastiği kilometre ömründe çok önemli bir etkendir. Düşük dönme direnci aracın işletme maliyetlerini hem lastik ömrüne yaptığı katkılarla hem de yakıt tasarrufu ile çok daha aşağılara çekebilecektir. Bunun için öyle bir desen yapısına sahip olmalıyız ki dönme enerjisini mümkün olduğu kadar aşağı çekerken aşınmayı da azaltsın, ama tutuştan da ödün vermesin.
Tutuş, aşınma ve yuvarlanma direncinden oluşan üçlüyü bir üçgen olarak düşünürsek; silikanın verimli kullanılamadığı eski lastik yapısında bu özelliklerden birini arttırdığımızda diğerlerinden ödün vermek zorunda kalınıyordu. Yani üçgenin şekli bozuluyordu. Silika Teknolojisinin kullanımı ile bu üçlüde aynı anda olumlu gelişme elde edilebilmiştir.
Silika Teknolojisi kullanımı ile günümüz yüksek performans araçlarının ihtiyacı olan yüksek çekiş (tutuş) elde edilmiş, yuvarlanma direnci azaltılmış lastik deseni aşınma ömrü uzatılmıştır. Bunun yanında lastiklerin ısı farklılıklarına karşı tepkileri azaltılmış, ıslak zeminlerde, soğuk havalarda tutuş performansları iyi yönde geliştirilmiştir.
Portakal Yağı
Yokohama portakal kabuklarından elde edilen portakal yağını kullanarak, lastikte kullanılan çevreye zararlı petrol türevlerini azaltırken, lastiğin yuvarlanma direncinde %20 lik bir iyileştirme sağlamış, ama tutuşdan da hiç ödün vermemiştir.
Lastikte tutuş, desen ömrü ve yuvarlanma direnci üçlüsünden birinde iyileştirme yapıldığında diğerlerinde azalma zorunluyken; Yokohama mühendislerine göre bu zaruretin portakal yağı ile ortadan kalktığını söylemektedirler.
Yokohama en başta portakal yağını sadece birkaç ebatta kullandı, olumlu sonuçları takiben çok daha fazla model ve ebatta portakal yağı kullanımı başladı.
Lastik ağırlığının %10 u petrol türevi yağdan oluşmaktadır. Yokohama hem çevreci sebepler, hem de slick lastiklerde gördüğü ve denediği faydalardan dolayı portakal yağını kullanmaya başladı. Slick lastiklerde portakal yağı kullanımı ile daha fazla tur miktarına çıkan lastikler özelliklerini de daha uzun süre korudular. Kısacası lastikler yüksek ısı ve baskılara çok daha dayanıklılık gösterdiler.
Portakal yağı, lastiğin içindeki doğal içeriklerle sentetik içeriklerin etkileşimini sağladı. Portakal yağı kullanımı ile lastik içeriğindeki petro-kimyasallar azaltıldı. Bu sayede Yokohama Blue Earth doğmuş oldu.
Portakal yağı yuvarlanma direncini düşürür, yakıt ekonomisi sağlar, tutuştan ödün vermez, desen ömrünü uzatır. Mikrofleksibiliteyi artırarak asfalt ile lastik arasındaki tutuşu iyi yönde geliştirir. Bu sayede hem uzun ömürlü hem de iyi tutuş sağlayan lastikler elde edilmiş olur.
Kanola Yağı
Isı 7 derecenin altına düştüğünde kauçuk sertleşir ve kırılgan hale gelir. Continental ve Nokian lastik markaları kış lastiği deseninin soğukta yumuşaklığını ve esnekliğini koruması için lastik hamuruna özel bir madde Kanola Yağı eklediler. Bu uygulamayı Kuzey Avrupa ve Kuzey Amerika pazarına üretilen ekstrem kış şartları için planlanmış modellerinde kullandılar.
Continental VikingContact 7 kış lastiğinde, Nokian Hakkapeliitta kış lastiğinde kanola yağı kullandı.
Bu lastiklerde kanola yağının yanında yüksek oranda silika içeren teknolojilerde kullanılmıştır. Bu sayede hem ıslakta hem de karlı buzlu zeminlerde mükemmel tutuşa ulaşılmıştır.
Lastik desenlerinde doğal kauçuk, silika ve kanola yağı içerikleri ortaya mükemmel kış lastiği çıkarmıştır. Ekstrem koşullarda ve ıslak zeminlerden üstün başarı sağlanırken lastik ömrü de uzatılmıştır.
Kanola yağı lastiğe kar ve buzda mükemmel tutuş kazandırırken lastiğe keskin kenar darbelerine karşı inanılmaz bir yırtılma mukavemeti kazandırır.
Kanola yağı aynı zamanda petrol türevi kimyasal kullanımını azaltarak lastiği daha çevreci bir hale getirir.
Gördüğünüz gibi lastik üreticileri hem çevreci sebeplerle hem de daha başarılı ürünler elde edebilmek için üretimde yeni ya da geliştirilmiş maddeler kullanmaktadırlar. Silika, portakal yağı ve kanola yağının ortak faydaları olarak daha iyi tutuş, daha uzun ömürlü lastikler, daha tasarruflu sürüş özelliklerini sayabiliriz.